Porozumienie regulatorów

Deklaracja o współpracy i wzajemnym wsparciu zawarta w Warszawie w dniu 4 października 2023 r. między następującymi organami regulacyjnymi ds. mediów z państw Europy Środkowo-Wschodniej i krajów bałtyckich, zwanymi dalej "Sygnatariuszami":

• Lietuvos radijo ir televizijos komisija [Litewską Komisją ds. Radia i Telewizji], Republika Litewska,
• Nacionālā elektronisko plašsaziņas līdzekļu padome [Krajową Radą ds. Mediów Elektronicznych], Republika Łotewska,
• Krajową Radą Radiofonii i Telewizji (KRRiT), Rzeczpospolita Polska,
• Consiliul National al Audiovizualului [Krajową Radą ds. Audiowizualnych], Rumunia,
• Національна рада України з питань телебачення і радіомовлення [Krajową Radą Ukrainy ds. Telewizji i Radiofonii], Ukraina.

Wojna Rosji przeciwko Ukrainie i rosyjskie imperialne ambicje przyczyniły się do zmiany sytuacji geopolitycznej w całej Europie, w szczególności w Europie Środkowo-Wschodniej i państwach bałtyckich. Dynamiczny rozwój technologii w obszarze narzędzi komunikacji cyfrowej otworzył rynki medialne na szerokie możliwości w zakresie dostępu do informacji, zarówno w procesie tworzenia treści, jak i ich odbioru.

W efekcie pojawiła się przestrzeń do nieograniczonego rozpowszechniania niezweryfikowanych przekazów kreujących fałszywy obraz świata, różnicujących i antagonizujących grupy społeczne, a w konsekwencji generujących brak zaufania zarówno do instytucji publicznych, jak i w ramach społeczeństw. Uruchomiają one mechanizmy, które stanowią realne zagrożenie dla bezpieczeństwa informacyjnego, strategicznego i suwerenności państw Sygnatariuszy.

Mając na uwadze powyższe zagrożenia, przedstawiciele organów regulujących rynek medialny w krajach takich jak Litwa Łotwa, Polska, Rumunia i Ukraina deklarują, że będą inicjować i wdrażać, w zakresie swoich kompetencji, wspólne działania programowe na rzecz edukacji i ochrony swoich obywateli przed rozprzestrzenianiem się dezinformacji¹ i wielowymiarowej propagandy.

Toteż, w celu:

• ochrony suwerenności i dobrego imienia państw oraz nienaruszalności ich granic;
• ochrony wolności słowa, wspierania odpowiedzialności za informowanie społeczeństwa, ochrony dziennikarzy i ładu medialnego zgodnie z jurysdykcją terytorialną i europejskimi ramami prawnymi;
• zabezpieczenia prawa obywateli do rzetelnej i wiarygodnej informacji jako integralnej części swobody wypowiedzi;
• ochrony niezależności organów regulacyjnych ds. mediów;
• edukowania obywateli w zakresie dezinformacji i propagandy poprzez wspieranie włączenia umiejętności korzystania z mediów jako obowiązkowej tematyki w szkołach;

oraz:

• przestrzegania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1808 z dnia 14 listopada 2018 r. zmieniającej dyrektywę 2010/13/UE w sprawie koordynacji niektórych przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych państw członkowskich dotyczących świadczenia audiowizualnych usług medialnych (Dyrektywa o audiowizualnych usługach medialnych),

Sygnatariusze deklarują wzajemne wsparcie dla działań w zakresie analizowania i powstrzymywania rozprzestrzeniania się wielowymiarowej dezinformacji, w szczególności, ale nie tylko, rosyjskiej propagandy, na poziomie krajowym, regionalnym i międzynarodowym. Ponadto Sygnatariusze niniejszej Deklaracji zobowiązują się do współpracy w celu wypracowania wspólnych odpowiedzi w oparciu o świadome decyzje, jednocześnie informując o nich partnerów europejskich. Nadrzędnym celem jest wzmocnienie zdolności do przeciwdziałania dezinformacji i wojnie informacyjnej nie tylko w Europie Środkowo-Wschodniej i krajach bałtyckich. Nasze wspólne działania muszą być korzystne dla całej Europy, przynosząc bezpośrednie efekty we wspieraniu rzetelnych informacji, ochronie dziennikarzy i wolności słowa, bez wykorzystywania ich w złej wierze do podważania naszych demokracji.

Stając na straży prawa obywateli w państwach Sygnatariuszy do rzetelnej informacji, swobody wypowiedzi i wyrażania opinii, potwierdzonych w Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, sporządzonej w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r., zmienionej następnie Protokołami nr 3, 5 i 8 oraz uzupełnionej Protokołem nr 2, niżej podpisani deklarują zainicjowanie działań mających na celu przeciwdziałanie rozprzestrzenianiu się wielowymiarowej dezinformacji na poziomie krajowym, regionalnym i międzynarodowym. Sygnatariusze deklarują, że zainicjują działania na rzecz wspólnego edukowania obywateli w zakresie identyfikowania, reagowania i zapobiegania dezinformacji, a także, o ile to możliwe, nawiązania współpracy między istniejącymi europejskimi i krajowymi platformami fact-checkingowymi jako elementu reagowania na zagrożenia, nie tylko rosyjskiej propagandy i wielowymiarowej dezinformacji oraz dezinformacji godzącej w rację stanu Sygnatariuszy, ale także w celu wymiany i weryfikacji informacji rozpowszechnianych w ich krajach.

Sygnatariusze podejmą również wspólne wysiłki w celu opracowania zharmonizowanych mechanizmów regulacji mediów w swoich krajach, które ułatwią przygotowanie i wdrożenie wspólnych ocen i stanowisk w sprawie przeciwdziałania dezinformacji oraz opracowanie nowych inicjatyw i demokratycznego podejścia w ramach prawa krajowego i międzynarodowego w obliczu rzeczywistych zagrożeń i wyzwań związanych z bezpieczeństwem w sferze informacyjnej w krajach europejskich.

Sygnatariusze deklarują swoje wsparcie dla działań przeciwko wszelkiego rodzaju dezinformacji, w tym przede wszystkim tej, która może zagrozić naszym demokracjom i europejskiej drodze. Sygnatariusze utworzą sekretariat w celu wdrożenia Deklaracji oraz wymiany informacji i koordynacji ustaleń.

Sygnatariusze wstępnie uzgodnią, w drodze wzajemnych konsultacji, wspólne działania wynikające z niniejszej Deklaracji.

Deklaracja zostaje zawarta na czas nieokreślony, z możliwością odstąpienia w dowolnym momencie jej obowiązywania, po uprzednim powiadomieniu wszystkich Sygnatariuszy.

Deklaracja wchodzi w życie z dniem podpisania.

Sporządzono w języku angielskim, w Warszawie, w pięciu jednobrzmiących egzemplarzach, dnia 4 października 2023 r.

Sygnatariusze:

• Lietuvos radijo ir televizijos komisija [Litewska Komisja ds. Radia i Telewizji], Republika Litewska
• Nacionālā elektronisko plašsaziņas līdzekļu padome [Krajowa Rada ds. Mediów Elektronicznych],Republika Łotewska
• Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji, Rzeczpospolita Polska
• Consiliul National al Audiovizualului [Krajowa Rada ds. Audiowizualnych], Rumunia
• Національна рада України з питань телебачення і радіомовлення [Krajowa Rada Ukrainy ds. Telewizji i Radiofonii], Ukraina